Op 29 oktober 2024 is Gerrit-Jan de Bruyn (bijgenaamd de Buizerd) op 92-jarige leeftijd overleden. Gerrit-Jan was een pionier op het gebied van natuur en natuurbescherming en heeft zich jarenlang ingezet voor Stichting Duinbehoud. Gerrit-Jan was niet alleen een icoon voor de natuur, maar hij was in zijn doen en laten ook van de natuur.
Al voor de oprichting van Stichting Duinbehoud verdiepte Gerrit-Jan de Bruyn zich in de geschiedenis van het duingebied, de ecologie van de duinen en de invloed van menselijk handelen op de natuur. Op de universiteit van Leiden gaf hij (vanaf de jaren 60) college over de ecologie van de duinen, maar ook over de aantasting van de duinen door de waterwinning, de jacht en de recreatie. Deze inzichten vormden mede de basis voor de oprichting van Stichting Duinbehoud in 1977.
Gerrit-Jan was voor diverse organisaties actief op het gebied van natuurbescherming, ook voor Stichting Duinbehoud. Een memorabele gebeurtenis was de aanbieding van de knelpuntennota “Zee, Zand en Zorgen” aan staatssecretaris Gabor van Natuurbeheer op 2 december 1991. Geheel in stijl van de decembermaand wilden we dit doen met sinterklaas. En Gerrit-Jan leende zich daar wel voor met zijn wilde, witte baard. Het was een schitterend gezicht hoe hij zittend op een witte schimmel, verkleed als sinterklaas en omringd door 5 pieten het Binnenhof op kwam rijden. Een mooi persmoment om aandacht te vragen voor de natuur in de duinen.
In 1992 bracht het IVN, in samenwerking met Stichting Duinbehoud en KNNV het boek “Beleef het duin” uit. In dit handboek over de duinen en de natuur in de duinen staan diverse verhalen geschreven door Gerrit-Jan de Bruyn. Op deze wijze bracht hij o.a. zijn veldkennis van de duinen over op een breed publiek. Dit boek is nog steeds een aanrader voor iedereen die nieuwsgierig is naar het duingebied als leefgemeenschap.
In 2002 ontving Gerrit-Jan de Bruyn uit handen van toenmalig voorzitter van Stichting Duinbehoud, Loudi Stolker, een oorkonde (De Duinwachter) als waardering voor zijn inzet voor de natuur in de duinen en het werk van Stichting Duinbehoud.
Gerrit-Jan de Bruyn was vooral een verhalen verteller. En niet alleen over de vakkennis die hij haalde uit de literatuur, maar vooral over de kennis die hij opdeed uit waarnemingen in het veld. Gerrit-Jan was iemand die woonde in het duin. Al van jongs af aan leerde hij observeren. En niet alleen door te kijken, maar ook door te voelen, te luisteren, te ruiken en te proeven.
Kenmerkend van hem was hoe hij op blote voeten een boom in klom, zonder de boom pijn te doen, en zittend op een tak leerde en genoot van de natuur. Hoe hij kinderen liet zien hoe je een blaadje van een brandnetel kunt plukken (en zelfs eten) zonder dat deze gaat prikken. Hoe je de komst van een vos eerder kan ruiken, dan dat je hem ziet. En hoe hij door het geduldig “op zijn buik observeren van de mieren leerde hoe de sociale gemeenschap van een mierenkolonie functioneert (zie o.a het themanummer Meijendel, Duin 1989-1).
Al deze ervaringskennis van de natuur heeft Gerrit-Jan vanaf 1991 ingezet in een van zijn levenswerken: “Het Bewaarde Land”. Met dit voor kinderen én volwassenen onvergetelijke natuurbelevingsprogramma heeft hij bij duizenden schoolkinderen liefde en verwondering bijgebracht voor alles wat leeft. Gerrit-Jan heeft geprobeerd kinderen liefde en begrip voor de natuur bij te brengen door samen met kinderen te kijken, te voelen, te luisteren, te ruiken, te proeven en te beleven.
Marc Janssen, directeur Stichting Duinbehoud
