Op een zomerse en warme dag stap ik eind juni op de fiets voor een tocht door duinen en kwelders en langs de Waddenzee op dit prachtige eiland. Schiermonnikoog heeft sinds 1989 de status van Nationaal Park en de Waddenzee mag zich rekenen tot Unesco Werelderfgoed. Het is er ook erg bijzonder. In 2022 won Schiermonnikoog de titel van Fietsgemeente 2022 van de Fietsersbond. Zij werd door de fietsers uitgeroepen tot fietsvriendelijkste gemeente van Nederland.
Omdat Marcel Fennis, de duinconsulent ter plekke, deze dagen op het vasteland vertoeft, ga ik alleen op pad. Ik heb me wel even laten adviseren door de dames van Het Baken aan de Reeweg, een mooi gebouw waar het VVV huist, tezamen met Natuurmonumenten. Het is trouwens handig om daar voor twee euro een eenvoudige kaart van het eiland aan te schaffen, zodat je zeker niet verdwaald.
Startpunt
Voor de deur van Het Baken sla ik linksaf en rijd ik over de Reeweg richting wadden. Voor de dijk ga ik naar rechts, het MinneOnnespad op, en zie direct een grote hoeveelheid rietorchissen in de berm. Vanwege de tijd van het jaar een beetje op hun retour, maar nog steeds prachtig. Later zie ik er nog veel meer, waaronder exemplaren van ruim zestig centimeter hoog!
De eerste korte stop is de vogelkijkhut, van waaruit ik mooi zicht heb op de Westerplas. Ik zie veel ganzen, een kolonie lepelaars, aalscholvers en verschillende soorten eenden. Neem vooral je verrekijker mee, het is de moeite waard.
Ik vervolg het pad dat prachtig door de duinen slingert. Rechts ligt het dorp met de witte toren (voormalige vuurtoren) en de karakteristieke rode vuurtoren. Het is erg plezierig fietsen over de goed onderhouden schelpenpaden op het eiland.
De duinen in
Als vanzelf neem ik de bocht naar rechts en fiets dan tijdelijk over het vakantiepark Klein Zwitserland. Al gauw gaat het pad naar links: het Westerduinenpad. Van rechts komt de Bergweg erbij. Na de bocht naar links stap ik af en loop een stukje de duinen in. Het gaat hier om een duingebied dat ongeveer vijf jaar geleden afgeplagd is en er nu fraai bijligt.
Ik vervolg het Westerduinenpad, negeer het Torenbinnenpad en kom op de Badweg terecht, met vlak daarvoor een blik van dichtbij op die prachtige rode vuurtoren. Op de Badweg ga ik naar links en fiets tot aan het hotel Norderstraun. Hier stap ik af om het strand op te gaan en een duik in zee te nemen. Het water is rustig en voelt bijna aan als een binnenmeer. Ik zie in de verte de ontwikkeling van zandbanken die dat waarschijnlijk veroorzaken.
Aan de kust
De medewerker van Natuurmonumenten vertelde me dat er zich voortdurend zandbanken ontwikkelen voor de noordwest kust. Na verloop van tijd groeien die vast aan de kust van het eiland. Het eiland schuift door afkalving en aanslibbing steeds verder naar het oosten. De laatste jaren werd er aan zandsuppletie voor de kust gedacht, maar daar is men op terug gekomen. Ik stap weer op de fiets en neem het pad dat dicht bij het hotel ligt. Het eerste stuk is zonder naam, verderop wordt het Bospad genoemd. Hier even geen rietorchissen, maar ik geniet van alle andere bloemen: echte valeriaan, teunisbloem, grote toorts, kattendoorn, rolklaver, kamperfoelie…
Ik houd links aan en ik kom vanzelf op het Scheepstrapad. Hier bewonder ik het laatste plagproject van Natuurmonumenten. Op dit moment een grote kale vlakte (een voorbijganger hoor ik uitroepen: ‘Kijk, een stukje woestijn! Ik begrijp niet hoe dat zo gekomen is.’) Een bordje langs het pad geeft aan dat hier afgelopen winter de herstelwerkzaamheden van de duinen begonnen zijn. Voor verstuiving en meer biodiversiteit.
Ik fiets door en kom bij de afslag naar het strand met de uitspanning De Marlijn. Hier is het officiële badstrand (inclusief een reddingspost) gekomen. Het witte strand nodigt uit voor een bezoek en weer een duik in zee, maar na een korte blik fiets ik door het Johan de Jongpad op. Het duinlandschap verandert: ik kom in de kwelder terecht.
In de kwelder
Het landschap wordt steeds weidser en de vegetatie verandert. Hier zie ik engels gras, zeealsem, lamsoor en walstro langs het pad. Ik moet denken aan een vriend, die tijdens een fietstocht uitriep: ’Het lijkt wel of het universum hier op me knalt!’ En ja, de lucht is nadrukkelijk aanwezig en het was hem kennelijk te veel. In dit gebied lopen grote grazers rond: Spaanse runderen, landgeiten en Koninkspaarden.
Alsmaar rechtdoor fietsend kom ik bij de Kobbeduinen, het begin van het grote, lege oosten van het eiland. Ik stap weer van mijn fiets en loop over het duin om richting het oosten te kijken. Er loopt daar een onverhard pad en er zijn mensen die zich daar met de fiets op wagen, maar lopend gaat beter. Opvallend zijn de appelbomen op dit stukje. Ik heb me laten vertellen dat die hier gekomen zijn doordat passanten het klokhuis van hun opgegeten appel weggooiden…
Ik stap weer op de fiets en neem het Kwelderpad, richting het zuiden, richting het wad. Onderweg passeer ik via houten vlonders een paar kreken, die het land binnendringen vanaf de wadkant. Na een bocht naar rechts negeer ik het vervolg van het Kwelderpad en ga ik verder over het Dijkpad.
Langs de dijk
Zoals de naam doet vermoeden kom ik nu terecht op de dijk die langs de zuidkant van Schiermonnikoog ligt.
Even verderop kan ik kiezen of ik aan de binnen- of de buitenkant van de dijk ga fietsen. Ik kies voor de buitenkant, zo dicht mogelijk langs het wad. Het is hoog water, dus het water komt tot aan de dijk. Al de hele tijd hoor ik het fraaie geluid van de scholeksters. Hier zitten ze op de grote stenen of vliegen ze in kleine groepjes over.
Eerst passeer ik de Veerweg, waar de boten uit Lauwersoog aanmeren en het soms een drukte van belang is. Even verder kom ik bij de afslag naar de jachthaven. Ik ga hier links af, vooral omdat ik zo graag even op het terras van paviljoen WadAnderz zit. Het is trouwens tijd voor een kop thee. Even van het uitzicht over de wadden genieten. Aan het eind van de afslag kom ik weer op de Reeweg terecht, die me naar het dorp en het beginpunt bij Het Baken brengt.
Deze tocht nam ruim twee uur in beslag. Mocht je meer willen fietsen: je kunt vanaf de Badweg heel makkelijk naar het bosgebied of de Berkenplas fietsen.
Praktisch
Op de fiets kan je op een dag een goede indruk van Schiermonnikoog krijgen: de vroege boot vanaf Lauwersoog in de ochtend en de late boot terug. Met OV in Lauwersoog komen kan met de bus vanaf Groningen en Leeuwarden.
Kaart van de route
