Mooie resultaten van natuurherstel op Vlieland

Duinviooltje door Nico van Kappel
Duinviooltje door Nico van Kappel

Piet Zumkehr (duinconsulent Terschelling) en Martha van der Veen (duinconsulent Vlieland) liepen een dag mee met de enthousiaste boswachters Bertwin Bergman en ecoloog Jan Meijer van Staatsbosbeheer om het natuurbeheer op Vlieland van dichtbij te beleven. Het bleek de moeite waard.

Ook Vlieland ontkomt niet aan verruiging van het duinlandschap. Er wordt daarom veel tijd en energie gestoken in het openmaken van verruigde duinvalleien en heidevelden. Dit heeft een aantal verrassend mooie resultaten opgeleverd.

Begrazing

Het experiment met langdurig begrazing heeft geen noemenswaardige negatieve gevolgen voor de flora en fauna. De diversiteit verbetert op de droge duinheiden met kraaiheide. Waar bijvoorbeeld tot voor een aantal jaren terug nog volop Amerikaanse vogelkers groeide, is nu een prachtig heideveld ontstaan. In een ander deel van het duin zijn dennen gezaagd. De poel die daarbij ontdekt werd, is ook voor de rugstreeppad een fijne leefomgeving. Ook de zandhagedis profiteert van de open plekken met kaal zand. De zandhagedis en rugstreeppad zijn soorten die veel op Vlieland voorkomen.

Kwakende Rugstreeppad door Jelger Herder
Kwakende Rugstreeppad door Jelger Herder

Een ander mooi resultaat is dat er dit jaar nog vier paar wulpen gebroed hebben. Diverse paren tapuiten zijn gesignaleerd. Er zijn zelfs kleine vestigingen van lepelaars waargenomen. Opvallend positieve resultaten dus. Zeker als je bedenkt dat broedvogels doorgaans minder bescherming vinden in een open gebied.

Terugkeer kwetsbare planten

Op een andere plek op het eiland hebben de maatregelen ook een gunstig effect gehad. Langs het fietspad ten noorden van het Posthuys is een vochtige vallei enkele jaren geleden gechopperd (chopperen is het verwijderen van de vegetatie en een deel van de bovenste humuslaag – red.) en daarna een enkele keer gemaaid. De bodem is hierbij niet geheel ontkalkt. Na de ingreep kwamen hier tal van kwetsbare plantensoorten terug, zoals de moeraswespenorchis, rode ogentroost, dwergzegge en blauwe zegge.

Op en duin en stuivend zand

Er zijn al ver gevorderde plannen om ook op andere plaatsen (tussen het Pad van 6 en het Pad van 20) open duin en stuivend zand te creëren. Rond het Pad van 20 stuift het zand voor een deel van nature, hier komt het duinviooltje veel voor. Om dit stuiven meer ruimte te geven en te stimuleren, moet het fietspad meer naar binnen worden verplaatst. Door een deel te plaggen en het (helm)gras te verwijderen zal het gedeelte erachter voorzien worden van nieuw instuivend zand. De bestaande stuifkuilen zullen hiervan profiteren.

Beschermen van de dieren

Om de zandhagedis maar ook andere dieren tijdens de werkzaamheden te beschermen is er een ecologisch werkprotocol opgesteld. Hierin staat beschreven waar de medewerkers extra op moeten letten.

Over Staatsbosbeheer op Vlieland

Staatsbosbeheer levert maatwerk op natuurbeheer op Vlieland. Bij het maaien en plaggen houden zij rekening met de telkens wisselende omstandigheden. De medewerkers van Staatsbosbeheer hanteren een flexibele manier van werken, waarbij ze continu testen om tot goede resultaten te komen. 



Gerelateerde berichten

In Hoek van Holland wordt een omvangrijk natuurherstelproject uitgevoerd door het Zuid-Hollands Landschap.
Het klinkt tegenstrijdig: duinen versterken door er kerven in te maken! Toch is dat wat Rijkswaterstaat, waterschappen en duinbeheerders af en toe doen. Het is wel maatwerk, de ene kerf is de andere niet!
Zandhaarmos is een soort mos dat je op veel plaatsen kunt zien; vooral in droge heide, zandverstuivingen en open zandige plekken.