Medicinale Planten
In de natuur komen veel planten voor die een geneeskrachtige werking hebben. Althans, op papier. Veel van die geneeskracht komt voort uit de overlevering en het wetenschappelijk bewijs daarvan is lang niet altijd geleverd. Wat wel een feit is, is dat de meeste geneesmiddelen een oorsprong kennen in de natuur. De natuur levert ons de kennis, de voorbeelden en de ingrediënten voor geneesmiddelen. Een voorbeeld daarvan is het antibioticum, een stof die bacteriën bestrijdt.
De eerste verhalen over geneeskrachtige kruiden (of helende aftreksels van planten) dateren al uit de tijd van de farao´s in Egypte. Er werd een gorgeldrank toegepast, op basis van appelschimmel. Uit de 16e eeuw kennen we het extract van pokhout (een tropisch hardhout) in de strijd tegen syfilis. In 1928 werd penicilline ontdekt. Een stof die wordt geproduceerd door een schimmel en een antibacteriële werking heeft.
Glad parelzaad door Nico van Kappel
In de literatuur komen we duizenden plantenextracten tegen die een geneeskrachtige werking hebben. Ze worden veel gebruikt in de alternatieve geneeswijzen. Het merendeel van de werkzame stoffen in deze plantenextracten zijn inmiddels bekend. In de Latijnse naamgeving van planten komt de geneeskrachtige werking vaak terug door het achtervoegsel “officinale”. Dit betekent dat het van de apotheker komt. Ook in het duingebied komen geneeskrachtige planten voor.
Echt lepelblad (Cochlearia officinalis) is een eetbare plant die als thee wordt ingezet bij nier-, lever- en blaaskwalen. Vanwege het hoge gehalte aan vitamine C werd de plant gebruikt als middel tegen scheurbuik.
De zaden van glad parelzaad (Lithospermum officinale) zien er uit als witte eivormige, gladde parels. In de traditionele volksgeneeskunde werden de zaden gestampt en verpulverd om als geneesmiddel te dienen bij reuma en blaasstenen.
Bloemen van de smeerwortel door Nico van Kappel
In de Middeleeuwen werd mannetjes ereprijs (Veronica officinalis) veel gebruikt als middel bij de behandeling van astma, omdat het helpt om slijm op te lossen. Je kunt er thee van zetten die wat bitter smaakt.
Smeerwortel (Symphytum officinale) wordt als tinctuur uitwendig gebruikt. In de literatuur wordt het genoemd als middel bij reuma, jicht, beenderpijn, zieke bindweefsels en bloedsomloopstoornissen.
Stijve ogentroost door Nico van Kappel
Stijve ogentroost (Euphrasia stricta, voorheen officinalis) is een schitterend plantje als je het van heel dichtbij bekijkt (met de loep). Al in de middeleeuwen wordt deze plant genoemd als geneesmiddel tegen oogziekten.
Valeriaan (Valeriana officinalis) staat bekend om zijn kalmerende werking en middel tegen slapeloosheid. De werking ervan wordt al beschreven in het Oude Griekenland. De bloemen zijn wit en hebben een lekkere geur. Ook katten zijn er dol op.
Zeepkruid (Saponaria officinalis) wordt van oudsher gebruikt om de haren mee te wassen, van mensen of van schapen. De licht giftige saponine in het zeepkruid stond bekend als een goed middel bij huidziekten.
