Noordvoort heeft eerder dit jaar veel aandacht gekregen in de media. Aanleiding was het besluit van bestuurders om medewerkers van de Formule 1 toe te staan over het strand en dwars door het strandreservaat van Noordwijk naar Zandvoort te rijden. Noordvoort is daarmee op de kaart gezet sinds het precies een jaar geleden officieel werd geopend.
Om aan de Hollandse kust het oorspronkelijk duinlandschap weer een kans te geven zijn op diverse plaatsen initiatieven ontwikkeld om de dynamiek in het duin terug te brengen. Zand moet bewegen om de achterliggende duinen van nieuwe impulsen te voorzien. Op de grens van Noord en ZuidHolland is dit herstel in eerste instantie door Waternet aangepakt. Op verschillende plaatsen is de zeereep kaal gemaakt door begroeiing en wortels weg te halen. Hiermee werd het project Noordvoort fase 1 op de grens van Zandvoort en Noordwijk geboren. Waternet heeft vanuit haar verantwoordelijkheid als natuurbeheerder van de Amsterdamse Waterleidingduinen in samenwerking met beheerders en overheden fase 1 gerealiseerd. Wind kreeg weer vat op het duin en het zand is gaan verplaatsen waardoor diepe stuifkuilen en kerven in het duin zijn ontstaan. Na een aanvankelijk matig resultaat en nog een keer ruimen van wortels en losmaken van het duin, is het zand goed in beweging gekomen. Het overstuiven naar het binnenland is begonnen. Inmiddels, in 2019, heeft ook Staatsbosbeheer in kader van PAS, in het zuidelijke deel van Noordvoort, grote oppervlaktes in de reep kaal gemaakt om het natuurlijke verstuivingsproces op gang te brengen.
Om de bezoekers met het dynamische duin kennis te laten maken heeft Waternet op het hoogste duin een prachtig uitkijkpunt gemaakt. Vanaf het fietspad tussen de Langevelderslag en Zandvoort is dit punt via een schelpenpad goed bereikbaar. Het ligt niet alleen midden tussen de stuifkuilen maar geeft een prachtig uitzicht over de wijde omgeving. Met de zee in de rug zie je de hele Amsterdamse Waterduinen aan je voeten liggen. Met de Hollandse luchten er boven is het een geweldig panorama van de wijde omgeving. Op het uitzichtpunt is het effect van verstuiven goed te zien en te beleven.
Omdat het duingebied op de grens van Noordwijk en Zandvoort een relatief rustig gebied is leent het zich goed om het strand erbij te betrekken. Daarom is in het Natuurbeleidsplan van de gemeente Noordwijk in 2006 op initiatief van de Vereniging voor Natuur- en Vogelbescherming Noordwijk (VNVN) een strandreservaat opgenomen. Dit plan, fase 2 van Noordvoort, is unaniem door de gemeenteraad aangenomen en de vereniging is na de opening van het uitzichtpunt in 2013 aan de slag gegaan om het strandreservaat te realiseren. Het lukte echter in eerste instantie niet om de politiek in beweging te krijgen. Dat ging pas goed toen het Eneco Luchterduinen in 2015 een subsidie (€ 10.000) ter beschikking stelde om een plan en budget op te stellen waarmee wethouders en gemeenteraden over de streep konden worden getrokken. Inmiddels had de VNVN actieve steun gekregen van Waternet, Hoogheemraadschap Rijnland, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland en IVN Zuid-Kennemerland. Samen met vertegenwoordigers van de gemeentes Noordwijk en Zandvoort werd een projectgroep gevormd die door de gemeente Noordwijk wordt getrokken.
Noordvoort is gecreëerd voor natuurbeleving en als reservaat voor bijvoorbeeld vogels en mogelijk zeehonden. Daarvoor is drie (3) kilometer strand visueel afgebakend; bezoekers worden door de samenstelling van het reservaat verleid om het rustgebied niet te betreden maar gebruik te maken van de passage over de zeereep, waar een wandelpad is aangelegd met aparte toegangen en twee uitzichtpunten. Op 8 mei 2019 is Noordvoort officieel geopend.
Hoe gaat het nu met strandreservaar Noordvoort?
Een strandreservaat beschermen, zelfs als dat de steun van betrokken provincies en gemeentes heeft, is niet eenvoudig. Dit jaar was het voor de Formule 1 dat het strand zou worden gebruikt. Maar er zijn helaas meer van dit soort voorbeelden. Al in 2014 en 2015 moest er tot de Raad van State worden geprocedeerd om trainende sulky’s van het strand te weren. Op dit moment gaat het om mountainbikers en paarden die de nieuwe gemeenteraad van Noordwijk op het strand en Noordvoort wil toelaten. Zelfs een unaniem besluit van de gemeenteraad in het verleden is geen waarborg dat het strandreservaat veilig is, zo blijkt.
Er wordt nog steeds gewerkt aan verbeteringen van Verbodsbepalingen in de Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV), zoals: honden aan de lijn, verboden te vissen, geen schelpenvisserij etc. In het verlengde daarvan is er steeds meer behoefte aan gecoördineerd beleid voor handhaving van die regels. Er zijn namelijk veel instanties betrokken bij de handhaving, die cruciaal is om een gedragsverandering bij bezoekers voor elkaar te krijgen. Dat laatste blijkt niet eenvoudig. Sommige mensen vinden het een uitdaging om te controleren of informatieborden gesloopt kunnen worden terwijl veel hondenbezitters hun viervoeter alleen maar willen laten struinen in het natuurgebied.
Van een andere orde, maar erg belangrijk, is de ervaring dat bezoekers over een redelijke lichamelijke conditie moeten beschikken om de wandelroute over de zeereep te kunnen volgen.
Noordvoort is een indrukwekkend project en een goed voorbeeld van de hulp die wij mensen kunnen geven aan de ontwikkeling van de natuur.
Voor het welslagen van het project moeten bezoekers daarvan worden overtuigd. Er wordt daarom hard gewerkt aan nieuwe borden en een educatieve video.
Daarnaast dienen de regels ter bescherming van het gebied worden gehandhaafd.
Maar er zijn ook nieuwe ideeën nodig. Kunnen bijvoorbeeld extra paden en vlonders niet helpen om wandelaars door het gebied te leiden? Misschien moeten bepaalde gedeeltes zelf wel worden afgesloten om zo de nodige rust te geven aan rustende of misschien broedende vogels?
Er is nog veel te doen vooraleer Noordvoort een echt succes genoemd kan worden, maar: het begin is er.
In samenwerking met Leo Schaap (Noordwijk, 2020, projectgroep Noordvoort).
