Tenminste… dat denkt Alice Bohm. Zij loopt bijna dagelijks grote afstanden op het strand en door de duinen, en raapt vrijwel alles op wat door mensen en de zee is achtergelaten. Alice: “Je wilt niet weten wat ik allemaal tegen kom. Op dit moment zijn het bijvoorbeeld veel plasticzakjes met hondendrollen. Echt bizar”.
In normale tijden werkt Alice in het toerisme. Maar omdat het geen normale tijden zijn, en zij vlak bij het strand woont, spendeert zij hier op dit moment veel van haar tijd. Ze maakt lange wandelingen van Zandvoort – via natuurreservaat Noordvoort – richting Noordwijkerhout.
Zoveel rotzooi
Langs de vloedlijn is het redelijk schoon. De strook langs de duinen, daar ligt het meeste afval. Alice: “Het lukt mij met gemak binnen 40 minuten een zak van 10 liter vol te krijgen. Afhankelijk van het weer (storm, windrichting) kan ik zelfs binnen één uur, in het 3 km lange natuurreservaat, twee hele zakken vullen. Dit betekent dat ik in één uur tijd 20 liter aan plastic doppen/zakken/flessen, blikjes, glasscherven, yoghurtbekers, aanstekers, lipsticks, luchtballonnen, snoepwikkels, werkhandschoenen, kwasten en visnetten bij elkaar raap. En daarnaast ook heel veel kleine stukjes plastic in alle kleuren van de regenboog.
Af en toe sta ik – zelfs nu nog – verbaasd te kijken over mijn vondsten: een binnen fietsband, die al zo lang in zee dobberde waardoor hij vol zat met zeepokken, volle melkpakken, een pot augurken, een halve zeemanstrui. Je kan het zo gek niet bedenken, wat ik allemaal bij elkaar raap”.
Op dit moment zijn de TO GO bekers erg “populair”. Waarschijnlijk is er achter de duinen richting Noordvoort, een afhaalpunt voor koffie. De bekers gaan mee over de duinen en worden met het grootste gemak achtergelaten op het strand. Na het weekend stapel ik er zo rustig een stuk of 8 in elkaar. Met name bij de strandopgangen ligt veel achtergelaten afval. Terwijl er 10 meter verderop een vuilnisbak staat.
Wat is haar motivatie?
Alice is een natuurliefhebster. Buiten het feit dat ze vindt dat we respectvol met de natuur moeten omgaan, heeft ze voor het strand intussen een speciale voorliefde gekregen. Heerlijk wandelen met de wind door je haren. “Maar denk eens aan al die vogels en vissen die dat plastic inslikken. Ik kom ook weleens een zeehond tegen, die mag toch geen plastic of andere troep in zijn maag krijgen? Regelmatig krijg ik bedankjes voor het “werk” wat ik doe. Mensen schrikken ook als ik hen mijn “opbrengst” laat zien. De reacties zijn dan: “echt zoooveeeeellll?? De bedankjes zijn leuk, omdat het gezien wordt wat ik doe. Maar mijn echte motivatie is de natuur een zetje te helpen en met respect te behandelen. Tegen al dit afval kan de natuur zelf niet op. Alle kleine beetjes helpen! En elk stuk dat ik opraap bezorgt geen overlast meer voor de natuur. Ik zie intussen dat over de 3 km. waar echt veel rotzooi lag, het veel schoner wordt. Als ik uiteindelijk een inspiratiebron voor een paar mensen ben, ben ik al blij. Het zijn kleine baby steps… maar elk stukje opgeraapt plastic is er één. Wat ik doe zet echt wel zoden aan de dijk/het duin”.
Ouddorp heeft het eerste groene strand van Goeree-Overflakkee. Vanaf het aankomende voorjaar gaan vrijwilligers het 2 kilometer lange strand met de hand schoonmaken. Tot nu toe gebeurde dat machinaal, maar daarbij verdween het aangespoelde zeewier van het strand. Zo ging een belangrijke bron van voedsel voor kleine stranddiertjes zoals de strandvlo verloren. En daar hadden bontbekplevieren en andere vogels op hun beurt weer last van.
Van zandbak naar natuur
Duinconsulent Krijn Tanis vertelde erover aan het AD: ‘Het strand was de laatste jaren een zandbak geworden. Al het leven was eruit. Het strand schoonmaken is natuurlijk altijd met goede bedoelingen gebeurd, voor de recreanten. Maar toeristen vinden het ook leuk om te zien dat de natuur op het strand terug komt.’
Het Groene Strand
Het aangepaste schoonmaakbeleid van het Ouddorpse is onderdeel van het Groene Strand project waaraan Stichting Duinbehoud deelneemt. Het is de bedoeling dat andere stranden in het hele Nederlandse kustgebied het voorbeeld van Ouddorp gaan volgen.
Het Groene Strand is een samenwerking tussen stichting Anemoon, stichting Duinbehoud, de Vogelbescherming, IVN, en Landschappen NL, in Noord-Holland is dat Landschap Noord-Holland. Het project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Nationale Postcodeloterij.
Stichting Duinbehoud presenteert: Natuurwaarden van de stranden in Nationaal Park Hollandse Duinen – een verkenning naar mogelijkheden om de natuur op stranden te versterken.
Provincie Zuid-Holland
Provincie Zuid-Holland heeft de stranden van Zuid-Holland, buiten de badplaatsen, toegevoegd aan Natuur Netwerk Nederland (NNN). In het Natuurbeheerplan 2019 is het beheertype 8.01 Strand en embryonaal duin toegekend aan het strand. De bedoeling is, dat de gemeenten deze bescherming opnemen in de bestemmingsplannen (en vanaf 1/1/2021 in de omgevingsplannen) en regels stellen aan het gebruik van deze NNN-gebieden. In het kader hiervan heeft Provincie Zuid-Holland behoefte aan een inventarisatie van de bestaande natuurwaarden, een beeld van de kansen voor te ontwikkelen natuurwaarden en een overzicht van daarbij horende maatregelen.
Natuurwaarden van de stranden
De stranden van Nationaal Park Hollandse duinen hebben natuurwaarde en deze is van belang voor de natuurwaarde van het achterland en waterveiligheid. Het strand is de geboorteplaats en de eindfase van het land: hier worden jonge duinen geboren en bij storm slaan zo nu en dan stukken kust af. Dankzij suppleties en dynamisch kustbeheer kan zich een robuuste en waterveilige kust ontwikkelen. De dynamiek van de stranden en de overgangen van extremen in zout, vochtigheid, wind en temperaturen bepalen de randvoorwaarden waar een zeer select aantal planten en dieren op is aangepast. Het strand biedt daardoor langs een smalle strook de ruimte voor een heel eigen en bijzondere flora en fauna. De embryonale duinen en het vloedmerk zijn daarnaast een belangrijk foerageer- en broedgebied voor verschillende kust- en trekvogelpopulaties. Het strand is daarbij een rustgebied voor deze vogels en voor zeehonden. Soorten die naar het noorden en zuiden trekken houden de kust aan als navigatie en zijn voor voeding afhankelijk van wat er op strand en in duinen te vinden is.
Verstoringen van de natuurwaarden
De belangrijkste verstoringen op de natuurwaarden van de stranden zijn het schoonmaken van de stranden, strandbebouwing, suppleties, visserij in de vooroever, druk op de stranden door verschillende soorten recreatie en onvoldoende bewustzijn over de natuurwaarden van de stranden en hoe die te versterken onder ondernemers, overheden en recreanten.
Het versterken van de natuurwaarden
De natuurwaarden kunnen worden versterkt door stranden minder mechanisch schoon te maken, recreatie te sturen en zoneren en door bepaalde vormen van recreatie (bijvoorbeeld gemotoriseerd verkeer) te verbieden. Daarnaast is van belang om suppleties zo natuurvriendelijk mogelijk uit te voeren, dynamiek zoveel mogelijk te stimuleren en door sommige biotopen af te sluiten en rustgebieden in te stellen. Met de in het rapport voorgestelde maatregelen blijft het mogelijk om langs de gehele kust te wandelen.
Kansen in Nationaal Park Hollandse Duinen
Er zijn kansen voor verbetering en bescherming van de natuurwaarden op de stranden binnen Nationaal Park Hollandse Duinen. Het is belangrijk dat, door middel van zonering, duidelijk wordt op welke stranden intensief gerecreëerd kan worden, welke stranden bedoeld zijn voor rustzoekers zoals wandelaars en natuurliefhebbers en welke locaties geheel aan de natuur worden gelaten en als reservaat kunnen worden beheerd. Drie typen stranden worden besproken: de (intensieve) recreatiestranden voor en in de omgeving van de badplaatsen en grote strandopgangen, de minder intensief gebruikte wandelstranden tussen de badplaatsen en de strandreservaten.
Dit rapport werd opgesteld aan de hand van een literatuuronderzoek en gesprekken met deskundigen in het laatste kwartaal van 2019. De verkenning werd uitgevoerd door Marijke Langeveld en Eline Sanders, onder begeleiding van Marc Janssen. Hier vind u het rapport Natuurwaarden van de Stranden.
