Vandaag in duin: op zoek naar de bijenorchis

Fotograaf: Theo Baas, Bijenorchis
Fotograaf: Theo Baas, bijenorchis

De bijenorchis (ophrys apivera) is een orchidee die behoort tot de zogeheten spiegelorchissen. Deze komen vooral voor in het Middellandse Zeegebied. De afgelopen dertig jaar is de bijenorchis in ons land aan een spectaculaire opmars begonnen. In het midden van de vorige eeuw kwam zij voornamelijk voor in Zuid-Limburg (waar zij bovendien zeldzaam was), maar de laatste decennia is de plant enorm toegenomen, zeker in het westen van het land.

Nieuwe groeiplaatsen

Vooral in Zeeland en Noord- en Zuid-Holland zijn er uitzonderlijk veel nieuwe groeiplaatsen gevonden met soms duizenden exemplaren. Klimaatverandering (zachte winters) speelt hierin waarschijnlijk een belangrijke rol, omdat de plant als rozet overwintert en daarom gevoelig is voor vorst.

Goed zoeken

De bijenorchis voelt zich thuis op een kalkrijke, vochtige bodem waar zo nu en dan een beetje gerommeld wordt. In de duinen kunnen we haar vinden op plaatsen waar de vegetatie laag en open blijft zoals langs paden, op noordhellingen en in valleien. Ondanks de schitterende bloemen valt de bijenorchis door haar bescheiden formaat vaak niet op tussen de overige plantengroei. Het is echt een plant waar men op bedacht moet zijn. Je kijkt er zo overheen.

Bloeitijd

De bijenorchis bloeit omstreeks juni – juli en wordt 20 tot 50 centimeter hoog. Na de bloei gaat de plant in zomerrust en begint in de herfst met het vormen van een nieuw rozet waarmee de plant overwintert.

Tekst en fotografie: Theo Baas

Gerelateerde berichten

In Hoek van Holland wordt een omvangrijk natuurherstelproject uitgevoerd door het Zuid-Hollands Landschap.
Het klinkt tegenstrijdig: duinen versterken door er kerven in te maken! Toch is dat wat Rijkswaterstaat, waterschappen en duinbeheerders af en toe doen. Het is wel maatwerk, de ene kerf is de andere niet!
Zandhaarmos is een soort mos dat je op veel plaatsen kunt zien; vooral in droge heide, zandverstuivingen en open zandige plekken.