Het voorjaar liet dit jaar lang op zich wachten. Maart, april en het grootste deel van mei waren koud en regenachtig. De meeste vlinders laten zich niet graag zien zolang het kwik onder de 15 graden blijft en de zon niet schijnt. Meerdere vlinder-spot-pogingen (van deze auteur) liepen dan ook uit op een teleurstelling. Inmiddels hebben we de eerste tropische dagen en de nodige zonuren achter de rug. Toch zetten we graag deze tere bewoners van het duingebied in het spotlicht.
Vlinders als graadmeter voor biodiversiteit
Adri Remeeus, vrijwilliger bij Duinbehoud en bij de Vlinderstichting, werd als jongen van een jaar of twaalf een vogelliefhebber. Al snel kreeg hij ook oog voor vlinders. “Naast de schoonheid is het onvoorspelbaar wat je gaat zien en elk jaar verschillen de aantallen per soort enorm. De droge zomers van de afgelopen jaren zijn lastig – rupsen hebben eiwitrijke, sappige gewassen nodig om te groeien en te verpoppen.”
Al sinds 1991 loopt hij in het vlinderseizoen elke week dezelfde route door Meijendel. Zijn tellingen geeft hij trouw door. De landelijke trend is alarmerend: steeds meer soorten nemen (sterk) in aantallen af. De duinen vormen daarop een uitzondering – daar gaat het redelijk goed. Zeldzame soorten als de keizersmantel komen zelfs weer terug.
Dat komt doordat de duinen zo’n sterk afwisselend landschap vormen. Op een relatief klein oppervlakte wisselen open plekken, struiken, struweel en bossages elkaar af. Die diversiteit zie je terug in het grote aantal vlindersoorten: Vlinders zijn een graadmeter voor biodiversiteit. Elke vlinder stelt zijn eigen eisen, maar de gelaagdheid van het duinlandschap is een voorwaarde voor soortenrijkdom in een gebied. Dat geldt eigenlijk voor de hele insectenketen: als het onderaan in de voedselpiramide goed gaat, dan zie je dat ook terug in het aantal vogels en zoogdieren.
Op de Dag van de Duinen – op zaterdag 18 september – staat biodiversiteit op de agenda. In de duinen gaat het niet zonder meer goed. We moeten goed letten op kritische soorten als de heivlinder, de kleine parelmoervlinder en de argusvlinder. De afgelopen 40 jaar nam landelijk de populatie van de argusvlinder af met 96%. Die vlinder zie ik niet meer in polderlandschap, maar heel soms nog wel in de duinen. De duinen vormen zo een cruciaal gebied voor het overleven van sommige sterk bedreigde soorten.
Meer weten over vlinders, of enthousiast geworden om (kwetsbare) soorten te monitoren? Geef hier je waarnemingen door of zoek meer informatie over de vlinders die je spot in de duinen.