Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Eetbare planten

Een groot deel van ons dagelijks voedsel bestaat uit planten en dieren die afkomstig zijn uit de natuur. De groenten en zaden die wij kopen in de winkel zijn afkomstig van planten die groeien op de akkers. De appels, kersen en noten komen uit boomgaarden en groeien aan een boom. Het zijn allemaal planten die van oorsprong uit de natuur komen. Door de mens zijn deze planten zorgvuldig geselecteerd, doorgekweekt en veredeld. Door dit veredelingsproces zijn de vruchten, de zaden of de wortels van de planten veel groter dan in de vrije natuur. En dat levert ons veel voedsel op, uit de natuur. Ook dierlijk voedsel is afkomstig van dieren die van oorsprong leefden in de vrije natuur. Door zorgvuldige selectie en fokprogramma´s hebben we deze dieren ingezet voor een enorme productie van melk, eieren, wol en vlees. Voor het milieu en welzijn van de dieren is dit niet altijd positief, maar dat is een andere discussie. Wandelend door de natuur kan je een deel van ons dagelijks voedsel herkennen als wilde planten. Met name kruiden vinden we terug in de vrije natuur.

Een voorjaarsbos met daslook en wilde hyacinth door Nico van Kappel

Tijdens een wandeling door het bos vind je op de grond soms beukennootjes. Bij dit (driehoekige) nootje van de beukenboom is het nooit gelukt om er een cultuurgewas van te maken met grote vruchten. In de vrije natuur kun je tijdens een herfstwandeling beukennootjes proeven. De smaak van rucola is pittig en een beetje bitter. Je kan het gebruiken om een lekkere salade of pesto van te maken. In de duinen vind je een plant die er heel veel op lijkt: de zandkool. Langs de kust komen twee soorten voor: de grote zandkool en de muurzandkool. Je vind de zandkool met zijn gele bloemetjes vaak langs de boulevards en wandelpaden. Je kunt er rustig een blaadje van plukken en ook de gele bloemetjes zijn eetbaar. Look wordt door kenners meteen geassocieerd met de geur van uien. In de duinen komen we verschillende plantensoorten tegen uit de familie van uien. Wrijf een blaadje fijn en je ruikt meteen de uienlucht. Bekend van de landgoederen is daslook, maar de meest gekweekte soort voor gebruik in de keuken is bieslook.

Watermunt (close up) door Nico van Kappel
watermunt (close up) door Nico van Kappel

Watermunt is duidelijk te herkennen aan de paarse bloemen in bolvormige hoofdjes en een heerlijke geur van verse munt. De gekweekte soorten worden gebruikt voor het zetten van thee of als smaakmaker in de couscous. De wilde asperge zullen veel mensen niet direct in verband brengen met de asperge die in het voorjaar op ons bord ligt. Want het eetbare deel van de asperge groeit onder de grond en de plant die we in de duinen tegen komen komt op de asperge-akkers nooit tot volle wasdom. Dat is jammer, want de asperge is een sierlijke lichtgroene plant met hele fijne, naaldvormige “blaadjes” en in het najaar rode besjes.

De wilde peen is familie van de schermbloemige. De bladeren ruiken naar worteltjes. Uit deze familie kent u ongetwijfeld het fluitenkruid. Een plant die vroeg bloeit en vaak te zien is langs de wandel en fietspaden in de polder op een vroege lentedag. De familie van de schermbloemige kent vele soorten die we tegen komen in de keuken en gebruiken als smaakmaker. Voorbeelden zijn koriander, karwij, dille, kervel, peterselie, pastinaak en venkel.

Wilde Tijm door Nico van Kappel
wilde tijm door Nico van Kappel

Voor het ontdekken van wilde tijm moet je goede ogen hebben. Het is een klein plantje met paarse bloemetjes. Als je een blaadje fijn wrijft dan ruik je een heerlijke pizza die net uit de oven komt. Nu is het niet de bedoeling om deze wilde planten te plukken en er een lekkere maaltijd van te bereiden. Wat je wel kunt doen als je door het duin wandelt is af en toe een blaadje plukken en eraan ruiken of proeven. Smaakt het? Dan kan je de zaden van bijvoorbeeld zandkool of de bolletjes van daslook kopen en zelf gaan telen. Biologische zaden zijn o.a. te bestellen bij de Bolster.
En, na het proeven het blaadje weer uitspugen. Dan wordt je niet ziek als je per ongeluk het verkeerde blaadje hebt geplukt.

Verschillende eetbare planten hebben look-a-likes die giftig zijn, zoals daslook en het lelietje van dalen of wilde peen en de gevlekte scheerling. Ben je niet zeker van welk plantje je voor je hebt laat het plantje dan staan.

Gerelateerde berichten

Op 29 oktober 2024 is Gerrit-Jan de Bruyn (bijgenaamd de Buizerd) op 92-jarige leeftijd overleden. Gerrit-Jan was een pionier op het gebied van natuur en natuurbescherming en heeft zich jarenlang ingezet voor Stichting Duinbehoud.
De sneeuwgors is een echte wintergast. Het is een goed herkenbare vogel. Hij is niet zo moeilijk te spotten, als je maar weet waar je moet zoeken: in kleine, schaars begroeide duintjes op het strand.
Een geasfalteerde dienstweg en een asfaltvloer van een fietsenstalling  worden verwijderd om de grond terug te geven aan de natuur.