Auteur: Annelies Boutellier
Samen met duinconsulenten Adrie Lute en Theo Baas ga ik op een zonnige middag op pad voor een wandeling door het Noordhollands duinreservaat bij Castricum. Een deel van de wandeling zal gaan door het gebied dat PWN gebruikt voor de zuivering van het ingepompte water uit het IJsselmeer. Voor deze wandeling moet je in het bezit zijn van een Duinkaart, die koop je bij de automaat voor 2 euro (dagkaart). De wandeling is niet heel zwaar, de totale lengte is 11 kilometer.
We starten aan de achterkant van het station. Als ik naar links kijk zie ik het Huis van Hilde, een prachtig gebouw waarin het archeologisch museum en archief van Noord-Holland zit; een bezoek waard. Wij lopen rechtdoor, langs de begraafplaats Onderlangs. Aan het eind nemen we het fietspad linksaf en stuiten op een duinrelletje. Adrie vertelt: “Deze is onlangs uitgegraven door PWN en heeft heel schoon water”. “Dat kun je zien aan de film erop. Veel mensen denken dat dit olie is, maar dat is niet zo,”vult Theo aan. Hij wijst op de witte waterkers in het water.
Oer-IJ
Nu wordt het klimmen: er ligt een behoorlijk hoge trap (ik heb de treden niet geteld), die ons boven op de Papenberg brengt. Nog wat extra treden brengen ons op een wonderlijk bouwsel. “Het stelt een golf voor, het beeldmerk van PWN,” zucht Adrie, ”voor mij veel te pompeus.” Het uitzicht mag er zijn: naar het zuiden zien we Tata Steel liggen, maar interessanter is het zicht op het gebied van het Oer-IJ. “De kenners zien er nog sporen van,” weet Adrie.
Het Oer-IJ stroomde hier duizenden jaren geleden. De oorsprong van dit gebied gaat terug tot zo’n 5.000 jaar voor Christus en werd gevormd door een grillige vertakking van de Rijn, die bij Castricum in zee uitmondde. (Er is heel veel informatie over dit historisch interessante gebied te lezen op www.oerij.eu)
We lopen verder naar beneden en kruisen dan een onverhard pad: de Helmweg. Als we naar rechts kijken, zien we de uitspanning ‘Hof van Kijk Uit’ liggen. Wij gaan rechtdoor de Doodelaan in en op de driesprong gaan we linksaf.
Voorjaarszegge
Theo wijst intussen op de voorjaarszegge: een plantje met een vrouwelijk en mannelijk voorplantingsorgaan. Vrij zeldzaam, maar hier volop aanwezig.
Inmiddels komen we op een kruising (bij de bank met nummer CA-59) en gaan daar rechtdoor; bij de volgende driesprong linksaf, dan meteen rechts en bij de volgende kruising rechtsaf. Hier lopen we door, de zijpaden negerend, tot aan de Slingerweg. De namen van de paden staan vaak op betonnen driehoeksstenen, een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog. Deze blokken werden gebruikt op het strand tegen de eventuele invasie van de geallieerden.
Bij de Slingerweg gaan we linksaf en bij de kruising met de Bosweg rechtdoor. Intussen wijst Theo ons op het rode mosbloempje. “Dit is het kleinste bloempje in Nederland.”
Infiltratiegebied PWN
Hier zien we rechts en links waterputten. Dat betekent dat we midden in het infiltratiegebied van PWN beland zijn. We komen op de Hoofdweg, gaan daar rechtsaf richting het noorden en lopen via het fietspad langs het zweefvliegveld. “Dat is er al heel lang en heeft weinig impact op de natuur,” zegt Adrie. We gaan weer rechtsaf op het volgende fietspad. Bij paddenstoel 22595 lopen we linksaf over een veerooster een klinkerweg op die later asfalt wordt.
Boetje van onze Kees
Dan komen we bij het ‘Boetje van onze Kees’ aan het Hoefijzermeer. Natuurlijk gaan we even kijken of er iets bijzonders te zien is. In de verte zie ik een aalscholverkolonie. “Het niveau in het meer is hier constant, omdat het geïnfiltreerd water is, ”vertelt Adrie. We lopen inmiddels op een route die met rood-wit is aangegeven. Na het hek gaan we naar rechts op een pad dat verboden is voor fietsers. Rechtdoor is er een uitkijkpunt. Even verderop komen we weer op een verhard fietspad: de Van Oldenborghweg. We gaan rechtsaf (noorden).
Na 100 meter is deze weg gemarkeerd met groen en blauw gekleurde tegels. “Hiermee wil PWN het verschil tussen waterwingebied en natuurgebied aangeven,” weet Adrie. We lopen een heel stuk over de van Oldenborghweg en zien links de kwal: dé plek waar het water uit het IJsselmeer ingebracht wordt in de duinen. Een magische plek en niet te missen, want er loopt (sinds kort) een houten pad naar toe. Een beetje overdreven vinden we. “Promotiedoeleinden”, stelt Adrie.
Strand bij Castricum
We lopen verder over het fietspad tot aan de afslag naar het strand (paddenstoel 22872). “Er liep hier een voetpad naast, maar PWN heeft dat ontoegankelijk gemaakt. Waarschijnlijk vanwege de waterzuivering. Het is de bedoeling dat er links (ten westen) van het fietspad in het gras een nieuw voetpad wordt uitgesleten. Wandelaars worden uitgenodigd door het gras langs het fietspad te lopen. De weg naar het strand heet Stille Strandweg, ook wel Moffenpad. We komen bij strandpaal 46 op het meest zuidelijke deel van het strand bij Castricum terecht.” We lopen op het strand naar het noorden. Adrie wijst me op de strandhuisjes en ook op het effect daarvan op de duinen. Het is goed te zien: bij de duinen voordat de aaneengesloten rij huisjes beginnen, zie ik duidelijk jonge duinvorming. Waar de huisjes beginnen is daar geen sprake van.
Verderop staan vier paviljoens op het strand bij de afslag aan het einde van de Zeeweg. Daar gaan we weer naar boven. Rechts staat een nieuw hotel en links een al tien jaar gesloten horecagelegenheid. We lopen naar de rotonde aan de linkerkant van het parkeerterrein en gaan rechtsaf de van Oldenborghweg in. Zodra het kan gaan we linksaf de Leplaan in en lopen bij de kruising met de van Lenneplaan rechtdoor, houden bij de volgende driesprong rechts, over de Geversweg (zijpaden negeren) en gaan dan rechtsaf de Johannesweg in en dan nemen we de eerste links: de Hooiweg en lopen tot de T-splitsing waar we rechtsaf de Geversweg op gaan.
Bollenvelden
Nu lopen we over een verharde weg door de zogeheten Zanderij. Links zie ik bollenvelden. “In dit binnenduingebied is PWN hard bezig met natuurherstel”, vertelt Adrie terwijl hij wijst naar de stukken links en rechts van de weg die al aangepakt zijn. Hier is een afwisselend gebied ontstaan met vochtige valleien, poelen en natte graslanden. Een mooie overgang tussen de duinen en het agrarisch gebied dat grotendeels uit bollenvelden bestaat. We lopen verder en komen weer terug bij de achterkant van station Castricum.
Al met al een wandeling die een mooie indruk geeft van dit deel van het Noord-Hollands duinreservaat, met een afwisselend bos van naald- en loofbomen, open duingebied, strand en nieuwe natuur.