Ook de Zeeuwen weten dondersgoed dat de hoogste duin (54 meter) in Schoorl (Noord-Holland) ligt, maar dat neemt niet weg dat het hier, ten zuiden van Zoutelande, bijna net zo hoog is en een uniek stuk duingebied. Het bijzondere is dat je boven over de duintoppen een wandeling van een aantal kilometers kunt maken met aan de ene kant zicht op het strand en de zee en aan de andere kant zicht over Walcheren.
Ik doe deze wandeling met Jan Hengst, een van de vijf (!) duinconsulenten op Walcheren. Jan woont in Zoutelande, is geboren in Westkapelle en kent dit hele gebied als zijn broekzak. Dus met wie kan ik hier beter lopen…?
Catharinakerk in Zoutelande
We spraken af bij de Catharinakerk in Zoutelande. Dit oudste gebouw van Zoutelande (bestaat al sinds 1271) staat nu tegen de dijk aan, maar vóór 1950 stond hij midden in het dorp! De huizen aan de zeekant zijn, vanwege het ophogen van de dijk, allen verdwenen.
We lopen de trap op om bovenaan de dijk te komen en daar heb ik vol zicht op die prachtige bocht van de kust. Het strand met de voor Zeeland zo kenmerkende rijen palen en het water. Aan de overkant de Zeeuws/Vlaamse kust en in de verte de skyline van Vlissingen. Zeeschepen varen vlak bij het strand: een van de twee vaargeulen door de Schelde ligt dichtbij de kust.
Monding van de Westerschelde
Ik hoor van Jan, dat het water hier officieel ‘de monding van de Westerschelde’ heet. Tot Vlissingen spreekt men over de Westerschelde en vanaf Westkapelle wordt het de Noordzee. Bovenaan gaan we linksaf over de dijk. Na ongeveer tien minuten lopen nemen we het pad richting bunker 2 en belanden we op het dak van de bunker en hebben daar een fantastisch uitzicht. We vervolgen het spiksplinternieuwe betonpad, gaan de trap af en kiezen op de klinkerweg het pad (eigen weg) steil de duinen op. Ooit aangelegd als werkweg door het Waterschap en nu in gebruik als voetpad. Jammer, vinden Jan en ik, dat het puin niet vervangen is door schelpen…
Vrij spel
Terwijl we over het pad lopen met telkens de prachtige uitzichten vertelt Jan iets over de ontwikkeling van deze duinen. Tot in de jaren ‘70 van de vorige eeuw was hier sprake van een enorme dynamiek: de zuidwesten wind staat hier meestal pal op de kust en er waren nog geen palen op het strand. Kortom: de wind en de zee hadden vrij spel. De duinen zagen er ongeveer zo uit als op onderstaand schilderij van Hermanus van der Haar (rond 1920). Met als gevolg dat het zand ver het land instoof en bij hoogwater de zee een hap uit de duinen nam.
Er moest iets gebeuren. Het waterschap begon met het plaatsen van rijen palen en het beplanten van het duin met helm. De palen hielpen wat, maar de zee vrat nog steeds aan het duin, waardoor de beplanting ook niet kon aanslaan. Er is ook nog met snoeihout gewerkt (vandaar die werkweg), maar de grote verbetering kwam met de suppletie. Voor de hoge duinenrij werd een lage duinenrij aangebracht. Deze zorgde ervoor dat de hoge duinen begroeid werden en vast kwamen te liggen.
We lopen door richting Groot Valkenisse. Steeds hoog over de duinen. Het voelt of ik hier tegelijk in de zeereep, het duin en het binnentuin loop. Steil aan de zeekant en steil aan de landkant. Duindoorn, helm, gras aan de zeekant, bomen en struiken aan de landkant. Heel bijzonder.
Pokken en mosselen
Tijdens de wandeling hoor ik ook iets over de vlakte van de Raan, zoals een deel van de Scheldemonding heet. Hier gaat het om zandbanken die permanent met zeewater van geringe diepte overstroomd zijn. In 2010 benoemd tot Natura 2000 gebied met bruinvis en zeehond en belangrijk gebied voor vele vissen.
Na ruim 2 kilometer dalen we bij de overgang Groot Valkenisse af van het duin richting het strand. Hier kunnen we ook niet verder. Het stuk richting Dishoek is afgesloten en dat moet zo blijven, vindt Jan.
Met de wind in de rug lopen we via het strand, telkens door de palen en springend over kleine kreken terug richting Zoutelande. De zon schijnt volop, het water schittert en we bewonderen de pokken en mosselen op de palen.
Onze wandeling eindigt met een kop koffie op een terras waar we begonnen zijn: naast de kerk in Zoutelande.
Ik ben voldaan.
Annelies Boutellier
